Een belastingparadijs is een jurisdictie die een relatief
gunstig belastingstelsel bezit. Het begrip is sterk ingekleurd door de fiscale
doctrine van ieder land.
Belastingparadijzen bezitten één of meer fiscale voordelen
om bedrijven of vermogende particulieren aan te trekken, zodat ze zich in het
land vestigen. Dit kan bestaan uit het ontbreken van heffingen op royalty's,
een ruime deelnemingsvrijstelling (Nederland), een rulingpraktijk (zeer veel
landen), lage belastingtarieven voor bepaalde (buitenlandse) vennootschappen
(Luxemburg, Nederlandse Antillen), lage of in het geheel geen belasting op vermogen,
vermogenswinst en inkomen uit vermogen van particulieren of algehele lage
tarieven (Nauru).
Belastingparadijzen zijn meestal landen die slechts weinig
economisch potentieel bezitten (Monaco, Andorra, Marshalleilanden), sterk
afhankelijk zijn van de dienstensector (Nederland, Luxemburg, België), of een
"open" economie hebben. Nauru is een geval apart. Vroeger was door de
inkomsten uit fosfaatwinning een hoge belastingheffing helemaal niet nodig.
Sterker nog: veel voorzieningen van de overheid waren gratis. Nu is het fosfaat
echter op, en probeert Nauru als belastingparadijs te overleven.
Belastingparadijzen willen hun opbrengsten niet uit hoge tarieven halen, maar
uit de hoge aantallen. Als veel bedrijven (brievenbus)vennootschappen oprichten
in het belastingparadijs, verdient dit toch veel geld door de grote aantallen,
en door allerlei rechten waarvoor de bedrijven moeten betalen
(registratierecht, etc.). Bovendien maken deze bedrijven gebruik van de lokale
dienstensector (trustkantoren, advocaten). Vermogende particulieren tracht men
ertoe te brengen hun geld uit te geven in het belastingparadijs (Monaco).
De OESO-landen zien dit vaak met lede ogen aan. Ze proberen
op verschillende manieren hun wetgeving aan te passen, zodat het voor bedrijven
en particulieren moeilijker wordt aan het belastingstelsel te ontsnappen. Zo
kent Nederland een ruim woonplaatsbegrip, en hebben Frankrijk en de Verenigde
Staten CFC-wetgeving ingevoerd. Amerikaanse staatsburgers zijn ongeacht hun
woonplaats belastingplichtig in de Verenigde Staten. Ook kan een land ervoor
kiezen geen belastingverdrag met een belastingparadijs te sluiten, of de
voordelen hiervan aan bepaalde gevallen te ontzeggen. In het uiterste geval
komt het wel eens tot economische sancties. Frankrijk ging in 1962 eenvoudiger
te werk. Het land dreigde Monaco's waterleiding af te sluiten, tenzij Monaco de
fiscale voordelen voor Franse onderdanen terugnam. In OESO-verband zet men
belastingparadijzen onder druk hun stelsels aan te passen. Ook in Europees
verband wordt toegezien op het uitbannen van "harmful tax practises".
(wikipedia)