Nesebar (Bulgaars: Несебър) is een stad in Bulgarije in de
oblast Boergas. Ze telt 5800 inwoners (in 2004). Het historische deel van de
stad is gelegen op een klein schiereiland aan de Zwarte Zee. Nesebar staat op
de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Nesebar werd in de 6e eeuw vóór Chr. gesticht door Dorische
Grieken op de plaats waar zich al in het 2de millennium vóór Chr. de Thracische
nederzetting Menabria bevond. De Grieken noemden de stad Mesambria (Grieks:
Μεσημβρἰα), waarvan het Slavische Nesebar is afgeleid.
In de 4de en 3e eeuw vóór Chr. was het Griekse Mesambria een
belangrijke handelsstad. Na de verovering door de Romeinen in 72 na Chr.
verloor ze aan belang. Onder de Byzantijnen tussen de 4de en de 7e eeuw
beleefde de stad een nieuwe bloeiperiode. Daarna werd ze een twistappel tussen
het Bulgaarse rijk en de Byzantijnen. In de 13de en 14e eeuw beleefde de stad
haar beste jaren onder de Bulgaren. Dit is de periode waarin de meeste van de
goed bewaarde kerken werden gebouwd. Onder het Ottomaanse Rijk (vanaf 1371)
zette zich opnieuw een neergang in. In 1900 telde de stad nog maar 1900
inwoners (hoofdzakelijk Grieken). In de 20e eeuw werd Nesebar een stad van
Bulgaren en leeft ze van het toerisme. Sinds 1983 staat ze op de
Werelderfgoedlijst.
