Zakelijke voorschriften voor Bulgarije

Wie in Bulgarije zaken wil doen, moet over een flinke dosis flexibiliteit en creativiteit beschikken. Ervaringen uit andere Oost-Europese landen kunnen niet zomaar overgenomen worden. Hoeveel Oost-Europese landen onderling ook overeenkomen, er zijn ook verschillen. Het land stond tijdens de communistische tijd bekend als erg trouwe volger van de Sovjet-Unie. Intussen zijn de banden met landen als Rusland een stuk losser geworden. Bulgarije bevindt zich in de overgang naar een markteconomie.
Het is belangrijk u vooraf gedegen op de markt te oriënteren en te laten informeren. De bestendigheid van regels en personen, zoals die in Belgie bestaat, kan van Bulgarije nog niet verwacht worden.

 
De Bulgaarse bevolking is sterk naar buiten toe georiënteerd. Vooral in de grote steden is de kennis van vreemde talen steeds beter. Veel Bulgaren leren vreemde talen, waarbij Engels de rol van het Russisch als belangrijkste vreemde taal volledig heeft overgenomen.
De omgangsvormen in Bulgarije zijn vaak minder direct dan in Belgie. Het is moeilijker voor een Bulgaar om 'nee' te zeggen dan voor een Belg. Instemming met uw voorstel hoeft niet altijd te betekenen dat in de praktijk actief meegewerkt wordt. Bedenk dat u in een atmosfeer handelt waar zelfwerkzaamheid en initiatief onder het communistisch regime generaties lang eerder risico met zich meebrachten dan beloning. Met name oudere Bulgaren nemen vaak een afwachtende houding aan, waarbij het initiatief aan de westerse partner wordt overgelaten. De jongere generatie vormt hierop een positieve uitzondering.
In het Bulgaarse zakenleven wordt veel waarde gehecht aan persoonlijk contact. Om een vertrouwensrelatie op te bouwen is het belangrijk om regelmatig een bezoek te brengen aan uw (potentiële) zakenpartner. Investeren in persoonlijke relaties is in Bulgarije essentieel.
Wees bij de gesprekken met Bulgaren beducht op hun soms overmatige enthousiasme. In eerste instantie oprecht bedoelde optimistische uitspraken blijken maar al te vaak in de praktijk niet realiseerbaar te zijn.

Een eigenaardigheid die zeker in het begin voor verwarring zorgt, zijn de hoofdbewegingen die Bulgaren maken voor 'ja' of 'nee'. Deze zijn praktisch tegengesteld zijn aan de Nederlandse. Het hoofd van links naar rechts schudden betekent 'ja', terwijl het op en neer bewegen 'nee' aanduidt. Om de verwarring nog te vergroten, zijn er tegenwoordig ook Bulgaren te vinden die de westerse hoofdbewegingen gebruiken. Het verdient daarom aanbeveling om letterlijk een bevestiging of ontkenning te vragen.
Ondanks de redelijk succesvolle transformatie naar een markteconomie, heeft de overheid in Bulgarije nog een grote invloed op het zakenleven. Een goed contact met lokale overheidsinstanties is vaak net zo belangrijk als de relatie met uw daadwerkelijke zakenpartner. Hierbij loopt een buitenlander vaak tegen een muur van ondoorzichtige regels en structuren. Slechte service en corruptie komen nog regelmatig voor en hiërarchie en bureaucratie kunnen een procedure soms jaren laten voortslepen. Het is hierbij essentieel om de juiste contactpersoon te pakken te krijgen. Laat u hierbij adviseren door een ervaren bemiddelaar.

 
De kledingvoorschriften in Bulgarije wijken niet wezenlijk af van wat u in andere landen zou gebruiken. Wel kunnen de winters in Bulgarije erg streng zijn, waardoor een warme jas, handschoenen en laarzen goed van pas komen.