Thursday 16 May 2013

Er zijn dus nog mensen die in staat zijn om verstandig na te denken, Crombez zou dit eens moeten lezen, het kan hem helpen chronisch na te denken


De vreemde “fraudelogica” van John Crombez

Volgens de Schotse filosoof David Hume (1711-1776) kunnen wij, bij het waarnemen van gebeurtenissen, het verband tussen oorzaak en gevolg onmogelijk kennen. Ondertussen weten we wel beter en kan een dergelijk verband in de meeste gevallen wel degelijk achterhaald worden. Maar niet iedereen lijkt hiertoe in staat. Zo beweren heel wat politici (en  journalisten) al jaren, dat fiscale fraude de oorzaak is van onze hoge belastingdruk.  Een efficiënte fraudebestrijding zou  moeten leiden tot hogere overheidsinkomsten, om zo de onhoudbaar hoge belasting op arbeid te verminderen. “Als iedereen betaalt wat rechtvaardig is,…….. dan kunnen we allemaal wat minder betalen” zo schreef DE STANDAARD onlangs (9/03). Deze “fraudelogica” ( het paradepaardje van staatssecretaris voor fraudebestrijding John Crombez) lijkt op eerste zicht zeer aannemelijk. Maar….. klopt zij wel? Is die redenering niet fout?

Foute redenering
Even nagaan. Mocht de overheid plots door een gelukkig toeval méér geld binnen krijgen dan ze verwacht had (bv. als elke fraudeur eerlijk zou betalen), dan zou de belastingdruk moeten dalen. De laatste jaren staat de rente historisch laag. Aangezien België met een zware staatsschuld zit, betekent dit een grote besparing. Maar de belastingen zijn niet gedaald met een evenredig groot bedrag. Neen, deze besparing werd volledig opgesoupeerd.
Laat ons ook even kijken naar de cijfers over de voorbije 2 jaar. In 2010 bedroegen de totale ontvangsten van de overheid 48.64 % van het bbp. Zij namen toe tot 51 % in 2012. Ondanks de sterke stijging van deze ontvangsten, kwam er geen vermindering van de belastingdruk. Integendeel, het omgekeerde gebeurde :  de regering verhoogde schaamteloos haar uitgaven,  van 52.52% in 2010 naar een record van 54% van het bbp in 2012. Prompt werden de belastingen  door de regering Di Rupo verhoogd, precies het omgekeerde van wat we zouden mogen verwachten.

Het volstaat ook om  verder in het verleden te kijken. In 1970 bedroeg het beslag van de overheid op onze welvaart (de fiscale en parafiscale ontvangsten) 35.7% van het bbp. (Bron OESO : “Revenue Statistics of OECD Member Countries 1965-1991 Table 3 blz. 75)  Nu (in 2012) is dit opgeklommen tot 44.66% (de totale ontvangsten zelfs tot 51 % zoals hierboven werd aangestipt) (Bron Nationale Bank van België : Verslag 2012 tabel 20 blz. 272) . Dit is een stijging met 25%. Maar ondertussen zijn de overheidsuitgaven nog veel sterker gestegen, nl. van 36.50% van het bbp in 1970 (bron : OECD : Economic Outlook nr 51 june 1992 table R15 blz. 189) naar 54% in 2012 (bron : NBB, zie hierboven),  een toename van zo maar eventjes 47.94%. Hoe meer de overheid ontvangt, hoe meer zij dus uitgeeft en die uitgaven blijven maar  groeien, aan een veel sneller tempo dan de inkomsten.  Als de welvaart groeit, dan stijgen ook de belastinginkomsten. Mocht de theorie van de fraudelogica kloppen, dan zou de belastingdruk al jaren na elkaar moeten dalen, evenredig met onze economische groei. Dit is duidelijk niet gebeurd. De theorie van de fraudelogica  klop dus niet.
Als alle fraudeurs eerlijk hun belasting zouden betalen, dan zal de belastingdruk dus helemaal niet dalen.  Onze tweede theorie blijkt echter wel te kloppen : historisch kan men nagaan, dat telkens de belastinginkomsten meevielen, er gewoon meer werd uitgegeven. Fraude (of belastingontwijking) is daarbij het gevolg van de hoge belastingen en niet omgekeerd (dus niet de oorzaak).

Fraudebestrijding
De enige efficiënte manier om fiscale fraude te bestrijden is de oorzaak aanpakken.  Dit is de tergend hoge belastingdruk, die op haar beurt het gevolg is van de verspilling van belastinggeld door de overheid, en haar inefficiënte werking. Een lagere belastingdruk is in ons land enkel mogelijk als de overheidsuitgaven dalen. Zolang de Parti Socialiste (PS) het voor het zeggen heeft,  lijkt dit spijtig genoeg een zeer moeilijke opdracht. Zo blijkt uit bovenstaande cijfers, dat de regering Di Rupo helemaal niet bespaart, in tegenspraak met alle besparingsretoriek die zij de wereld instuurt. ( Professor emeritus economie Wim Moesen (KUL) verklaarde onlangs in dat verband,  wat politici “besparingen” noemen, eigenlijk niets anders zijn dan een “afzwakking van de stijging van de uitgaven”). Jammer, want een lagere belastingdruk (mogelijk gemaakt door lagere uitgaven), zou onmiddellijk tot minder fraude leiden, zonder geldverslindende controles en onderzoeken. Wie is nog bereid om een toeslag van 200 % te betalen bovenop een nettoloon? Inderdaad : als een werknemer 100 euro netto verdient, betaalt de werkgever 300 euro. Zulke absurde belastingen lokken fraude uit. Een belastingverlaging  zou  vooral belangrijke economische voordelen meebrengen. Zij zal toelaten aan de ondernemingen om terug aan te werven (lagere bruto-loonlast) en in hoofde van de werklozen zal er een stimulans ontstaan tot meer werkbereidheid (hoger netto loon). Die stimulans is er thans niet. De repressieve manier waarop de regering met John Crombez, de fraude thans aanpakt zou wel eens welvaartsvernietigend kunnen werken, wegens het belastingverhogend effect. Zulke aanpak kan erg negatief zijn voor de economie.  De bedrijven (ook de multinationals) hebben hun winsten nu maximaal nodig om te kunnen investeren. Enkel zo kan werkgelegenheid gecreëerd worden en kan de economie terug opleven.  Belastingen kunnen dat niet, toch niet, zolang zij verdwijnen in het bodemloze zwarte gat van de overheidsuitgaven.

Koen Geens
Voor onze nieuwe minister van financiën is er dus werk aan de winkel. Hopelijk ziet hij in, dat we moeten afstappen van een beleid van ontmoediging, bestraffing en uitgavendrift, en moeten overschakelen naar een beleid van aanmoediging en van  zuiniger beheer, met als uitkomst een lagere belastingdruk voor iedereen. Een heksenjacht op fraudeurs stemt hier niet mee overeen en kan hoogstens dienen als een rookgordijn, waarachter de politici de echte problemen proberen te verbergen. Het is natuurlijk veel gemakkelijker de schuld van het wanbeleid in de schoenen te schuiven van fiscale fraude, dan om structurele maatregelen te treffen, die een echte oplossing kunnen bieden.

Willy De Wit
medewerker bij de onafhankelijke economische denktank “Workforall” (www.workforall.org)